Một số chứng bệnh thần kinh gây ra bởi stress trong môi trường xung quanh được các y học nhận thấy từ lâu. Nguyên nhân chủ yếu của chứng bệnh này là do tiếp xúc với một stress quá lớn trong môi trường. Hậu quả của việc tiếp xúc với stress đã gây chấn thương tình cảm mà y học gọi là “Phản ứng với stress”.
Thực tế thì không phải ai cũng bị stress sau khi chấn thương, mà có thể là do những nguyên nhân khác xúc tác gây ra tình trạng bệnh lý, bao gồm:
 |
| Stress |
- Stress đột ngột bất ngờ: người bệnh bị ảnh hưởng đe dọa tính mạng, hoặc gặp đám cháy, đám nổ lớn, tai nạn của người thân, hoặc người thân chết đột ngột…
- Một sự việc đã kích quá sức chuị đựng như: tận mắt nhìn thấy những chiến tranh, khủng bố…
- Bị stress đã lâu và mãn tính : người bệnh bị đối xử tệ, học sinh tâm lý căng thẳng trong thời gian thi cử - học hành, những người làm việc quá sức kéo dài …
- Tâm lý và thể trạng của bệnh nhân. Ví dụ: người bệnh luôn vì người thân mà lo lắng hoặc lo lắng cho công việc chưa được tốt, dần dần dẫn đến stress.
- Bệnh nhân bị tổn thương: mất ngủ, đau đầu, bệnh đau bao tử, tim mạch… cũng là những nguy cơ gây lo lắng, hoặc sợ hãi
Các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng của stress
Những biệu hiện cơ bản của stress là: Bệnh nhân luôn trong trạng thái căng thẳng hoảng sợ hoặc lo lắng về kí ức về sự kiện tái hiện. Điều đó có thể dẫn đến các triệu chứng cấp tính: ban đâu là trạng thái “ngây dại” “mù mờ”, bị thu hẹp ý thức và mất khả năng chú ý, mất khả năng tiếp nhận các kích thích và mất định hướng, tình cảm bất định vui buồn lẫn lộn, dễ kích thích và xung khắc với người xung quanh mà trước khi bị bệnh không có, bồn chồn, đứng ngồi không yên, run rảy, đôi khi họ bùng nổ dữ dội với thái độ hung hăng.
Nhiều bệnh nhân dùng chất khích thích như rượu, bia nhằm làm giảm sự ức chế bên trong. Điều này có thể diễn ra dưới dạng trỗi dậy từng lúc, người bệnh mất khả năng kìm chế được những kí ức về cơn ác mộng hay trạng thái căng thẳng mà người bệnh suy nghĩ như đang đối diện thực tế. Bệnh nhân tỏ ra lo âu, tăng cảm giác, đặc biệt là thính giác ( hai tai ù, cảm giác đầu ồn ào), mất ngủ kéo dài, khó tập trung chú ý hay giảm trí nhớ.
Khi bị stress nặng hơn, người bệnh trở nên vô cảm, lãnh đạm, thờ ơ. Họ luôn hoài nghi và thiếu tin tưởng vào người khác. Nhiều lúc người bệnh trở nên xa rời và mất tình cảm với người thân.
Chẩn đoán xác định
Chủ yếu dựa vào các đánh giá:
- Xác định tình huống, hoàn cảnh đời sống và xem xét các yếu tố ảnh hưởng một cách rõ ràng ( các rối loạn suất hiện trong vòng sáu tháng sau một sang chấn mạnh). Nếu sang chấn tương đối nhẹ thời gian dưới 3 tháng thì tuỳ theo các triệu chứng lâm sàng hiện tại để chẩn đoán.
- Tìm mối liên quan với hoàn cảnh để đánh giá độ nặng nhẹ của triệu chứng.
Tiên lượng và diễn tiến
Bình thường thì các triệu chứng nhẹ sẽ tự hết trong vòng sáu tháng, ngược lại nặng thì sẽ dẫn đễ rối loạn thần kinh, tâm thần.
Điều trị
Điều trị bằng tâm lý: Việc loại bỏ stress rất quan trọng song người bệnh cần dùng các liệu pháp điều trị: Liệu pháp tâm thần tự biết mình đang được khuyến cáo, liệu pháp này nhằm vào việc phân tích rõ những sự mâu thuẫn vô thức, có thể đem lại một sự thay đổi tâm lý học làm tăng thêm sự hiểu biết về mình và tạo ra một sự dung nạp có xu hướng bên trong hay một phản ứng âm tính trước stress nặng. Liệu pháp tâm thần hỗ trợ, thông qua việc trấn an của người thân và gia đình. Các phương pháp thư giãn, là giúp cho bệnh nhân tự ý thức hành vi tự động vì thế làm giảm sự tăng hoạt động (ở trạng thái kích thích), trầm tư cũng là dạng thư dãn đặc biệt giúp cho bệnh nhân giảm lo âu, suy nghĩ tập trung hơn. Một vài bênh nhân có thể dùng phương pháp thôi miên làm tăng hiệu quả của thư giãn.
Liệu pháp dược, hiện nay thuốc để chữa lo âu là diazepam.
Bệnh nhân nên uống 5 mg 2 lần/ngày, uống đến khi người bệnh có trạng thái vững vàng, trừ khi thời gian điều trị dài trên 4 tháng.
Tuy nhiên, diazepam có hạn chế là bệnh nhân dễ lệ thuộc vào thuốc sau thời gian điều trị. Những bệnh nhân hốt hoảng lo sợ có thể dùng thuốc chống trầm cảm 3 vòng; amitriptrylin, liều khởi đầu có thể 10mg/ ngaỳ 2-3 lân.
Thuốc chẹn (có hiệu quả trong việc điều trị các biểu hiện ngoại vi như: thở nhanh, đánh trống ngực, run, như propanolol. Calcibronat là chế phẩm của bromure và calcium (bromo- galactoglucpnate calcium) thuốc có tác dụng điều trị chống lo âu, mất ngủ và làm êm dụi thần kinh, liều dùng từ 1-2g/ ngày.
Phản ứng stress luôn là dạng bệnh phức tạp, sự phối hợp của bệnh nhân ảnh hướng rất lớn đến quá trình điều trị thành công, nhiều trường hợp cần tham khảo các chuyên gia về tâm lí, thần kinh hay tâm thần.
Xem thêm:
Thử nghiệm ngôi nhà hoạt điện năng lượng mặt trời
Pin sử dụng Điện mặt trời cho Smartphone tương lai
Pin năng lượng mặt trời trong tương lai sẽ được đặt trong vũ trụ
Pin mặt trời quang điện được chế tạo qua kỹ thuật in 3D
Xây dựng cơ chế hỗ trợ phát triển điện mặt trời
Xem thêm:
Thử nghiệm ngôi nhà hoạt điện năng lượng mặt trời
Pin sử dụng Điện mặt trời cho Smartphone tương lai
Pin năng lượng mặt trời trong tương lai sẽ được đặt trong vũ trụ
Pin mặt trời quang điện được chế tạo qua kỹ thuật in 3D
Xây dựng cơ chế hỗ trợ phát triển điện mặt trời
